کودک زیر 7 سال خود را درگیر خواسته های بزرگ و گاهی دست نیافتنی خود نکنید. کودک زیر 7 سال فقط باید بچگی کند یعنی بازی کند و بخورد و بخوابد و خوش باشد و جالب است بدانید که کودک زیر 7 سال با بچگی کردن یاد می گیرد نه با توضیح دادن دیگران.
امیدوارم قبل از اینکه به خواندن این مقاله بپردازید، مقاله ” مهارت آموزی کودک یا تحصیلات کودک “را خوانده باشید. اگر هنوز آن مقاله را نخوانده اید پس لطفا ایـــنجــا را کلیک کنید.
مقاله ی ” مهارت آموزی کودک یا تحصیلات کودک، کدام مهمتر است؟” مورد توجه والدین عزیز قرار گرفت و من از این بابت خیلی خوشحال هستم و ترغیب شدم تا این مقاله را با انگیزه بیشتری بنویسم.
والدین عزیز باید بدانند خواسته یا ناخواسته، جهان مدرن امروز ما، با دنیای سنتی قدیم پدر و مادران ما فرق کرده است. در دنیای امروز، دانسته های والدین بسیار بیشتر از قدیم است و اگر موضوعی را ندانند حتما در اینترنت جواب آنرا پیدا خواهند کرد. بنابراین در والدین امروزی، دانایی بیشتر شده ولی مشکل اینجاست که عمل به آن دانایی ها کم شده است.
به قول سعدی علیه الرحمه: “علم چندان که بیشتر خوانی چون عمل در تو نیست نادانی”
مشکل بزرگتر از اینجا شروع می شود که افراط و تفریط را هم در روند تربیت کودک دخیل کرده ایم. تصور کنید یک خودرو دارید که برای اینکه در شب رانندگی کنید باید دو تا چراغش روشن باشد، حالا اگر شما بجای دو تا چراغ، دو تا پروژکتور روی خودرو نصب کنید شاید بتوانید تا یک کیلومتر جلوتر از خودرو را ببینید ولی مشکل اساسی نور چراغ نیست بلکه مشکل اینجاست که این خودرو موتور ندارد.
در مثال بالا، دانایی مثل چراغ خودروست و عمل به دانایی مثل موتور خودرو است. آیا خودروی بدون موتور نیاز به چراغ پروژکتور دارد؟
والدین عزیز توجه داشته باشید که فرستادن کودک 3 ساله به کلاس های زبان، فشار به کودک برای حفظ کردن شعر، فرستادن به کلاسهای چرتکه، … و خیلی کلاسها و دوره های آموزشی قبل از 7 سالگی ظلم آشکار در حق کودک است و شما باعث آن هستید.
مشکلی که بسیاری از والدین دارند این است که بین یاد دادن به کودک و یاد گرفتن کودک تفاوتی قائل نیستند. اما بدانید و آگاه باشید که یاد دادن زورکی است و یاد گرفتن با علاقه و همراه با بازی و بدون حس زور.
اینکه کودک شما با دیدن کارتون انگلیسی زبانش تقویت شود یا با گوش دادن به صدای تلاوت قرآن، قرآن یاد بگیرد یا با بازی کردن، شعر یاد بگیرد هیچ ایرادی که ندارد، بسیار هم خوب است چون کودک در حال یاد گرفتن است و کسی قصد ندارد با توضیح دادن به او یاد بدهد. این نوع یادگیری برای کودک هم خوشایند است و هم ماندگار.
اگر بنا بر یاد دادن به کودک باشد، زیر سن 7 سالگی زمان مناسبی برای این کار نیست چون کودک تا سن هفت سالگی باید کودکی کند، نه اینکه آموزش ببیند ( تفاوت آموزش دیدن و یادگرفتن را مد نظر داشته باشید) و البته نکته مهمتر اینکه کودک قبل از این سن فقط تکرار می کند و چیزی یاد نمی گیرد.( البته شاید استثنا هم داشته باشه ولی قانون کلی اینگونه است.)
بعنوان یک معیار می شه اینطوری گفت که هر چیزی را که والدین با توضیح دادن به کودک زیر 7 سال خود آموزش بدهند خوب نیست. مثلا گفتن این جمله به کودک، توضیحی است:” وقتی که هوا تاریک می شود اگر ما یک لامپ را روشن کنیم همه جا روشن می شود” و درستش اینه که وقتی که هوا تاریکه اجازه بدیم کلید برق را بزند تا اتاق روشن شود. اینطوری خودش یاد گرفته و یادگیری عمیق تر است.
متاسفانه در جامعه ما رقابت بین والدین بیشتر از فرزندانشان شده است. رقابت بر سر اینکه کدام کودک زبان بلده یا شعر بلده یا میتونه از حفظ چند تا سوره قرآن را بخواند. و این رفتارها نشأت گرفته از والدینی هستند که خودشان به موفقیت در این زمینه ها نرسیده اند و قرار است کودکشان کمبودهای آنها را جبران کند.
متاسفانه در این زمینه تعداد زیادی واسطه و دلال نیز بوجود آمده اند که از این موقعیت کاسبی می کنند. این دلالها همانهایی هستند که برای بچه های 3 ساله کتاب ریاضی چاپ می کنند. همانهایی هستند که برای بچه 4 ساله کتاب زبان چاپ می کنند. البته از همه این افراد پیشتازتر صدا و سیماست که تبلیغ آنها را در تمام شبکه ها پخش می کند و در رشد منفی کودک زیر 7 سال ما سهم دارد.
نه اینکه با آموزش مشکل داشته باشید بلکه باید اجازه دهید بچه ها کودکی کنند، شاد باشند و از بازی کردن لذت ببرند تا حالشان خوب باشد.
مهد کودک خوب است ولی مهد کودکهایی که بازی محور هستند، نه آموزش محور. در مهد کودک، بچه ها باید با بازی کردن رشد کنند و خلاق شوند و یاد بگیرند.
بنظر شما والدین عزیز، دانستن نام دایناسورها برای کودک برای کودک زیر 7 سال شما مهمتر است یا اینکه چگونه جورابش را پایش کند یا چگونه بند کفشش را ببندد. آیا دانستن نام سیارات مهمتر است یا اینکه کودک چگونه بعد از دستشویی رفتن خودش را بشوید؟
از این دست مثالها زیاد وجود دارند. شاید دانستن بعضی مطالب در سنین بالاتر بدرد بخورد ولی برای کودک زیر 7 سال فقط و فقط بازی طراحی کنید تا با بازی کردن یاد بگیرد.
بچه ای رو تصور کنید بهش یه بطری دادید و داره باهاش بازی میکنه و یه خودکار میندازه توش و بعد سر خودکار میندازه توش و میخواد گوشی بندازه توش متوجه میشه گوشی بزرگه و نمی تونه توی بطری بندازش. این میشه یاد گیری.
و حالا یه پدری بطری و میگیره دستش میگه ببین پسرم این خودکار ،انداختم توش جا شد ، ولی چون گوشی بزرگه توی بطری جا نمیشه
“این میشه یاد دهی و میشه آموزش توضیحی“
اگر تفاوت بین یاد دادن به کودک و یادگرفتن کودک را درک کنیم خیلی در تربیت کودک زیر 7 سال بهمون کمک میکنه.
آیا دوست دارید به کودک زیر 7 سال خود آموزش بدهید؟
اگر می خواهید به کودک زیر 7 سال خود آموزش بدهید ابتدا باید حواس پنج گانه آنها را تقویت کنید.
کودک باید اجسام را لمس کند، تا جنس و لطافت را درک کند. ( حس لامسه )
کودک با دیدن اجسام، آنها را تجزیه و تحلیل می کنند نه با شنیدن توصیف آنها. ( حس بینایی )
هیچکسی نمی تواند بو و مزه ی قورمه سبزی را برای کودک توصیف کند طوریکه کودک آنرا درک کند. ( حس چشایی و بویایی )
شنیدن صدای مهربان مادر به هیچ وجه قابل وصف نیست. ( حس شنوایی )
کودک باید بازی کند و در حین بازی کردن یاد بگیرد. اینکه به کودک بگوییم فلان حیوان چه شکلیه، خیلی فرق دارد تا مثلا تو باغ وحش از نزدیک آن حیوان را ببیند.
کتاب خواندن برای بچه ها بسیار خوب است. حتما برای بچه ها کتاب خوب و مفید بخوانید. در انتخاب تعداد کتاب برای کودکان دقت کنید تا حجم انباشته زیادی از اطلاعات به مغز بچه ها ندهید.
کارهایی که کودکان قبل از سن هفت سالگی باید انجام دهند چیست؟
- خوب بخورند
- خوب بخوابند
- خوب بازی کنند
- بچگی کنند
معرفی یک کتاب خوب :
کتاب شعر ” هیچ، هیچ، هیچانه ” اثر مصطفی رحماندوست و دیگران ( 52 شعر از 7 شاعر )
جمله ای از استاد شهید مرتضی مطهری:
ما هرگز با تعلیم به تربیت نمی رسیم
با تربیت باید به تربیت برسیم
یعنی برای تربیت بچه ها، ابتدا باید پدر و مادر، خودشان را تربیت کنند.
نویسنده : محمود حسنی زاده مدیر وبسایت بلز ( www.bells.ir )