مقایسه فرزندان | کی خوشگلتره ؟ کی سفیدتره ؟ کی با ادب تره ؟

والدین عزیز و گرامی خوب می دانید که با مقایسه فرزندان خود با یکدیگر، آنها را به نداشته های خودشان حساس می کنید و آتش کینه خواهر یا برادرشان را در سینه اشان نهادینه می کنید.

اینکه فرزند بلند قد خود را با فرزند کوتاه قد خود مقایسه کنید و او را با این مقایسه آزار دهید، نتیجه ای جز از بین بردن اعتماد به نفس فرزندان در پی نخواهد داشت.

فرزندان شما در آنچه ژنتیک آنهاست، هیچ نقشی نداشته اند. بنابراین آنها را از نظر رنگ پوست، رنگ چشم، قد بلند و کوتاه، زیبایی و زشتی، … با هم مقاسه نکنید.

مقایسه فرزندان از جایی جدی تر می شود که توسط دیگران انجام شود. متاسفانه دیگران که از روی ناآگاهی از روانشناسی کودکان، در گفتگوهای روزمره خود بدون توجه به حضور کودکان در محیط، به والدین کودک جملاتی را می گویند که برای کودک، فراموش نشدنی است.

مثلا:” چقدر دختر کوچکت شبیه خودت شده، دختر بزرگت به عمه اش رفته، پسر بزرگت چقدر سبزه است، رنگ چشمهای پسرت چقدر خوشگله و با چشمهای دخترت فرق داره، یا مثلا برای خود شیرینی می گویند:” فرزند کوچیکت سیاه سوخته است و به خانواده همسرت رفته” و مثالهای زیادی از این دست که نه تنها زیبا نیستند که لطمه سنگینی به کودکان وارد می کند.

علیرغم اینکه زیبایی همیشه چشم نواز است و توجه آدمها رو به خودش جلب میکند، اما باید درک کنیم که زیبایی فقط در ظاهر کودکانمان نیست. زیبایی فقط در رنگ مو و چشم و پوست نیست. بنابراین نباید با مقایسه فرزندان، آنها را برنجانیم.

ممکن است رنگ پوست یکی از فرزندان تیره تر باشد ولی زیبا صحبت کند، ممکن است رنگ چشمش معمولی باشد ولی تیزهوش باشد، ممکن است موهای بلوند نداشته باشد ولی آداب معاشرت را خوب بلد باشد و بسیاری از این مثالها که می بینیم و می شنویم.

خواهر و  برادرها به خودی خود در موقعیت مقایسه هستند و بنا به شرایط، باید قبول کنند که خیلی چیزهایشان را باید با هم شریک باشند، از جمله توجه والدین. حالا اگر در محیط پر از مقایسه شدنهای ناعادلانه هم قرار بگیرند، فرزندی که مورد بی‌ توجهی قرار گرفته، نه تنها حرصش درمی آید و غصه می‌خورد، بلکه حس بدی نسبت به بودنش پیدا می‌کند و اعتماد به نفسش را از دست می دهد.

مقاسه فرزندان باعث بر هم خوردن رابطه خوب خواهر و برادر می شود و کم کم به تنفر از یکدیگر تبدیل می شود و در صدد پیدا کردن راهی برمی آید تا ضربه ای به خواهر یا برادرش بزند تا دیگر از او بهتر نباشد. گاهی اوقات دیده شده که فرزندی به خواهر و برادر خود آسیب های جدی وارد کرده که جبران ناپذیر بوده است.

نباید فرزند شما چنین برداشت کند که چون خواهرم یا برادرم از من بهتر است پس همه چیزهای خوب را به او می دهند. نتیجه این برداشت، گوشه گیری، خجالت کشیدن در جمع، ناسازگاری، غرغرو بودن، بی قراری و رفتارهایی مثل بچه های کوچکتر خواهد بود.

هر بچه‌ای زیبایی منحصر بفرد خودش را دارد. بنابراین اگر می خواهید فرزندتان را توصیف کنید، نقاط قوت و مثبت او را مد نظر قرار دهید و از همان منظر او را تعریف کنید.

مراقب موقعیت های زیر باشید و آنها را به نحو مطلوب مدیریت کنید و حواستان به روح و روان کودکتان باشد…

از صحبت کردن راجع به اینکه چه کسی «… ترین» است پرهیز کنید.

اگر در محیطی قرار گرفتید که دیگران دنبال مقایسه فرزند شما با دیگران یا با خواهر و برادرش بودند، شما نقش ترمیمی داشته باشید و با احترام بگویید:” ممنون از اینکه این فرزند من برای شما مهم است ولی بچه‌های من هر کدامشان زیبایی خاص خودشان را دارند و ما در خانواده امان خوبترین و بهترین و زیباترین و …  نداریم.

اگر فرزندتان در مکانی قرار گرفت که با دیگران مقایسه می شد، با فرزندتان حرف بزنید و او را دلگرم کنید و نگذارید مقایسه ها در او نهادینه شود و البته همینطور در خلوت با افرادی که چنین مقایسه‌ای را انجام داده اند صحبت دوستانه بکنید و خواهش کنید از چنین مقایسه‌ای پرهیز کنند.

موثرترین راه مقابله با صدمات ناشی از چنین برخوردهایی این است که محیط خانه غنی از عشق و توجه به کودک و مراقبت از او  باشد. به هر حال مقایسه شدن کودکان توسط خانواده و دیگران اجتناب ناپذیر است. یقینا تمام بچه ها یک شکل نیستند و بعضی از آنها جذاب تر و چشم نوازتر هستند اما اگر بچه‌ها در خانه مورد توجه صحیح قرار بگیرند، از درون به خودشان مطمئن‌تر خواهند بود و مقایسه‌های نادرست بیرونی کمتر به آنها آسیب می‌رساند.

بچه‌ها بیشتر از آنچه که ما فکر می‌کنیم، متوجه می‌شوند. کودکان برای اینکه بخش‌های خوب خودشان را پیدا کنند و به آنها افتخار کنند، نیاز به کمک بزرگترها دارند و شما بعنوان والدین، بیشترین تاثیر را در آنها دارید.

همه ی مردم دنیا باید بدانند که زیبایی خیلی خوب است اما دلیل برتری نیست.

شما در چنین مواردی چه واکنشی دارید؟ آیا چنین مقایسه‌هایی شما را هم آزار می دهد؟ لطفا نظراتتان را در قسمت دیدگاه ثبت کنید.

نویسنده: محمود حسنی زاده مدیر وبسایت بلز ( www.bells.ir )